গল্পঃ সাতে পাঁচে শূন্যঃ খুশবু হাজৰিকা

সাতে পাঁচে শূন্য


তিনিদিন নে চাৰিদিন আগৰ ঘটনা৷ গাঁওখনৰ সিমূৰৰ মনোহৰৰ জীয়েক সৰুফুল আবিদ নামৰ কলেজৰ সহপাঠী এজনলৈ পলাই গ’ল৷ তাকে লৈ গোটেই গাঁওখনত হৈ চৈ৷ আবেলি স্কুলৰ পৰা অহাৰ পাছত সনাতন মাষ্টৰকো মাতি নিলেহি ৰাইজে৷ গাঁওখনৰ জ্যেষ্ঠ ব্যক্তি হিচাপে তেওঁক এইবিলাক ক্ষেত্ৰত সমিধান দিবৰ বাবে মানুহে মাতি মাতি নিয়েহি৷ ল’ৰা-ছোৱালীহালক বিচাৰি পোৱাৰ পাছত থানাৰ আইনী কাম-কাজ, আকৌ গাঁৱৰ ৰাইজক বুজোৱা-বঢ়োৱা কৰোঁতে মেলোতে ঘৰ আহি পায় মানে ৰাতি প্ৰায় আঢ়ৈ বাজি গৈছিল৷ তাতে তেওঁৰ দুৰ্বল হৃদযন্ত্ৰৰ বাবে পথ্য লৈ থাকে প্ৰতিদিনে৷ টোপনি আহেমানে চাৰে তিনিমান বাজিল৷ পুৱা স্কুললৈ ঠিকসময়তে ওলাই গ’ল যদিও দুপৰীয়া এঘাৰ মান বজাত চকুৱে নটনা হ’ল তেওঁৰ৷ এল. পি. স্কুলখনত তেওঁৱেই একমাত্ৰ শিক্ষক৷ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী তিৰাশীজন৷ পাঁচোটা শ্ৰেণী তেওঁ অকলেই চলায়৷ অফিচৰ হিচাপ নিকাচ, মধ্যাহ্ন ভোজনৰ উপৰঞ্চি লেঠাবোৰতো আছেই৷ প্ৰত্যেকটো শ্ৰেণীতেই অলপ অলপকৈ পঢ়ুৱাই পঞ্চম শ্ৰেণীটোত অংক কেইটামান বুজাই থাকোঁতেই তেওঁ অনুভৱ কৰিছিল চকুটো জ্বলা-পোৰা কৰিছে, মূৰটো কামুৰিছে৷ ব’ৰ্ডত হৰণ অংককেইটামান কৰিবলৈ পাতি দি তেওঁ মূৰটো দুহাতেৰে খামুচি ধৰি বহি পৰিছিল৷ নাই নাই৷ স্কুল আধৰুৱাকৈ বন্ধ দিব নোৱাৰে তেওঁ৷ অলপ বহি ল'লেই গাটো ভাল লাগিব৷ কোন টলকতনো চকু দুটা গৈ টোপনিৰ গ্ৰাসত সোমাইছিল গম নাপালে সনাতন মাষ্টৰে৷
  চকু দুটা মেলি সন্মুখত থিয় দি থকা পৰশক দেখিছিল৷ লগতে কেমেৰা টোঁৱাই থকা ডেকা ল’ৰাটোক৷ কি হৈছে উৱাদিহ পোৱাৰ আগতেই পৰশে কেমেৰালৈ চাই ডিঙি ফুলাই ফুলাই চিঞৰা আৰম্ভ কৰি দিছিল৷
ঃ এয়া চাওক অসমৰ প্ৰাথমিক শিক্ষাৰ প্ৰকৃত ৰূপ! টেবুলত টোপনিয়াই থাকে শিক্ষাগুৰুৱে৷ অন্যায় নহয়নে এয়া শিশুসকলৰ প্ৰতি? কোনদিশে গতি কৰিছে অসমৰ শিক্ষাব্যৱস্থা? আহক আমি কথাপাতিম এইজন শিক্ষাগুৰুৰ লগত! ... আপুনি বিদ্যালয়ত পাঠদান কিদৰে কৰে? -সি মাইকটো তেওঁৰ ওচৰলৈ আগবঢ়াই দিছিল৷ অপ্ৰস্তুত হৈছিল সনাতন মাষ্টৰ৷ বোবা হৈ গৈছিল৷
ঃ বৃত্তি কেইজনে পাইছে এইবাৰ? পঢ়িব পাৰেনে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে?
ঃ আপুনি যে টোপনিয়াই আছিল তাৰ কাৰণ কি বুলি ব্যাখ্যা কৰিব? এয়া কৰ্তব্যৰ প্ৰতি চৰম গাফিলতি নহয়নে?
ঃ কি ক’ব খুজিব?
ঃ অসমৰ শিক্ষামন্ত্ৰী কোন জানেনে? মুখ্যমন্ত্ৰী? বিত্তমন্ত্ৰী? - বোবা হৈয়েই থৰ লাগিছিল সনাতন মাষ্টৰ৷ তেওঁ এইটো পৰশকে এইখন বিদ্যালয়তে চতুৰ্থ শ্ৰেণীত থাকোঁতে সুধিছিল-
“সাতে পাঁচে কিমান? “
সি উত্তৰ দিছিল-
“দহ"৷ - সদায় একেটাই উত্তৰ৷ চেকনিডাল তাৰ পিঠিত নাচি উঠিছিল কেবাবাৰো৷ তাতকৈ বেছিকৈ তেওঁৰ মুখৰ এফাল ক্ষয় গৈছিল তাক মৰমৰ চলেৰে নীতিশিক্ষা দিওঁতে দিওঁতে৷ কি শিক্ষা ল'লে সি?
 পৰশ এইবাৰ গৈ স্কুলৰ সকলোতকৈ অনিয়মীয়া, পঢ়াত দুৰ্বল ল’ৰা-ছোৱালীকেইটাৰ কাষ চাপিল৷
ঃ মাইনা তুমি যোগ নেওঁতাখন গোৱাচোন৷ .. নোৱাৰা? ঠিক আছে..এক দুই কেইটা গোৱা৷ কি? নোৱাৰা?
ঃ স্বৰবৰ্ণকেইটা গোৱাচোন৷ স্বৰবৰ্ণ কেইটা থাকে জানানে?
ঃ আমাৰ মহকুমাৰ নাম কি বাৰু?
ঃ আমাৰ জিলাখনৰ নাম জানানে? - মুঠৰ ওপৰত মুখেৰে মাতিব নোৱাৰা ল’ৰা-ছোৱালীবোৰৰ অবাক, নিৰুত্তৰ মুখাবয়ববোৰ কেমেৰাত ৰেকৰ্ড কৰি গ’ল সিহঁতে৷ মাজে মাজে স্কুলখনৰ শিক্ষাদান পদ্ধতি কিমান নিম্নখাপৰ তাক বৰ্ণনা কৰি গ’ল নিজ পছন্দৰ মচলা ঢালি৷ মুখত বেঁকা হাঁহি এটা লৈ সি এসময়ত গুচি গৈছিল৷ আৰু অপমানত দোঁ-খাই পৰিছিল সনাতন মাষ্টৰৰ স্বাভিমান৷
   হাঁহিটো মুখৰ পৰা গুচাই নাই পৰশৰ৷ নিৰ্মলৰ লগত নতুনকৈ থাকিবলৈ লৈছে সি৷ ৰূমত কালিৰ বাতৰিৰ ৰিপিট টেলিকাষ্ট চাই চাই অকলে অকলে খিকখিকাই হাঁহি আছিল সি৷ বুঢ়াৰ অৱস্থা কাহিল হৈ গৈছে৷ মজ্জা! আৰু পাব লাগে৷ এইটো বুঢ়াৰ পৰা সৰুতে সি অলপ যন্ত্ৰণা পালেনে? অলপ মাৰ খালেনে? মাক-বাপেকো কম নাছিল৷ মাষ্টৰক লগাই দিছিল তাৰ বদমাছিবোৰ৷ সৰুতে অনবৰতে সাতে পাঁচে কিমান তাক সুধি সুধি মগজ গৰম কৰি দিয়া এই মাষ্টৰডালক না সি কেতিয়াবা শ্ৰদ্ধা কৰিছিল; না আজি কৰে৷ এইটো মাষ্টৰৰ কাৰণেই সহজ উপায়েৰে ধন ঘটিবলৈ গাঁৱৰ পৰা ওলাই অহা ল’ৰা কম৷ সবকে যেন যুধিষ্ঠিৰহে বনাব বুঢ়াই! ফাল্টু আউটডেটেড্ আদৰ্শৰ বেপাৰী চাল্লা! বহুদিনৰে পৰা ভাবি ভাবি অৱশেষত মাষ্টৰক ফচোৱাৰ প্লেন কৰি আগবাঢ়ি গৈছিল সি সিদিনা৷ উদ্দেশ্য, স্কুলখনত পঢ়াত বেয়া ল’ৰা-ছোৱালীকেইটাক কেন্দ্ৰ কৰি এটা নিউজ বনোৱা৷ যাৰ দ্বাৰা মাষ্টৰৰ শিক্ষাদানৰ গাফিলতিৰ মিছা ছবি সকলোৰে আগত ডাঙি ধৰিব পাৰে৷ সি ভালকৈয়ে জানে গাওঁখনৰ কোনকেইটা ল’ৰা-ছোৱালী পঢ়াত বেয়া৷ দুটামানৰ ঘৰ তাৰ ঘৰৰ কাষতেই৷ কিন্তু তাৰ ভাগ্য ইমানেই সু-প্ৰসন্ন আছিল সিদিনা, যে বুঢ়াই টোপনিয়াই আছিল৷ সেয়া আছিল সুৱৰ্ণ সুযোগ! যাৰফলত ফুটেজ যথেষ্ট ভাল আহিছে৷  আজি সপ্তাহৰ টি.আৰ.পি. লিষ্টখনো হাতত পৰিছেহি৷ তাৰ সেই অনুষ্ঠানটোৰ টি.আৰ.পি বহুত ভাল৷ তাৰ ওপৰত খুশ্ হৈ বছে তাৰ দৰমহা বঢ়াম বুলি আশ্বাস দিছে৷ কিমান বাঢ়িব কোৱা নাই৷ আজি ৰাতিকৈ আঠ বজাত তাৰ অনুষ্ঠানটো লৈ টক্ শ্ব’এটা হ’ব৷ সিও মাজতে ফোনযোগে ভাগ ল'ব৷ তাৰ পাছতহে জনাব তাক বছে৷ টিভিৰ পৰ্দাত দুৰ্ঘটনাত কটা যোৱা গছ এজোপাৰ দৰে হালি পৰা সনাতন মাষ্টৰলৈ চাই আকৌ এবাৰ ৰাক্ষসৰ দৰে হাঁহি উঠিল পৰশে৷ 
   দিনৰ দিনটো একেটা মচলাভৰা ফুটেজকে দেখুৱাই থকা চেনেলটোৱে ৰাতি আঠ বজাত পুনৰ একেটা বিষয় লৈ টক্ শ্ব’ পতাৰ কথা হেডলাইনত জনালে৷ এয়া যেন তৃপ্তি! সত্য-অসত্য বাছ-বিচাৰ নকৰি, এজন মানুহক মানসিকভাৱে পংগু কৰি তোলা মচলাযুক্ত কথা কিছুমান পুনৰ ৰাতিলৈ পাগুলিলে কিছুমান গণ্য-মান্য লোকে৷ এয়া হৈছে মচলাযুক্ত খাদ্য খাই তাক উগাৰি পোৱা তৃপ্তি! সনাতন মাষ্টৰৰ কৰ্তব্যৰ নমুনাক তেওঁলোকে মচমচকৈ চোবালে৷ তেখেতৰ দায়িত্ববোধক প’ষ্টমৰ্টেম টেবুলত হাড়লৈকে খুঁচিলে৷ এচি ৰূমৰ পৰাই গৰিহণা দিলে সেই ধৃষ্টতাক! উগাৰি উগাৰি ন বজাত তেওঁলোকে মাষ্টৰক ত্যাগ কৰিবলৈ শিকিবলৈ আহ্বান জনালে৷ এই গোটেই সময়খিনি ৰুণীমাই আতংকগ্ৰস্ত দৃষ্টিৰে স্বামীলৈ চাই থাকিল৷
ঃ মই আঁতৰি নাযাওঁ পৰিস্থিতিৰ আগত হাৰি ৰুণী৷ চাওঁচোন মোক কি শিকাই পৰশে! -
মানুহজনে তেওঁৰ বাধা নুশুনি টক্ শ্ব’ চাবলৈ বহিল যি বহিলেই৷ উঠি অহাৰ নামেই লোৱা নাইচোন! চকুহাল ঢেলা পৰি আহিছে লাহে লাহে৷ মূখখন শুকান হৈ আহিছে৷ মানুহজনৰ মূখখন বিকৃত হৈ পৰিছে কিয়! হাতখনেৰে বুকুখন খামুচি ধৰিছে যে!
ঃ হাইঠা এইবাৰহে মাটিত পৰিল ঐ! - কাষৰ ঘৰৰ পৰা তাচ্ছিল্যসূচক উকি এটা ভাঁহি আহিল৷
ঃ হেৰি..হেৰি.. কি হৈছে...কি হৈছে..আপোনাৰ! হেৰি...! - ৰুণীমা কাষ পোৱালৈ বহুত দেৰী হৈছিল৷ তেতিয়ালৈ গেঙাই গেঙাই গুৰিকটা কলগছৰ দৰে সনাতন মাষ্টৰ মাটিত বাগৰি পৰিছিল৷
 
 ভনীয়েকে কান্দি কান্দি কৰা ফোনকলটো শেষ হৈ যোৱাৰ পাছতো থৰ হৈ ৰৈ থাকিল পৰশ৷
  সনাতন মাষ্টৰ ঢুকাল! হাৰ্ট এটেক হ’ল তেওঁৰ৷ ঠিক সিহঁতৰ টক্ শ্ব’টো চাই শেষ কৰাৰ পাছত৷ ভনীয়েকে খুব কান্দিছিল-
ঃ ছাৰৰ আগৰেপৰাই হাৰ্টৰ অসুখ আছিল৷ তহঁতি ছাৰক একেবাৰেই মাৰি পেলালি দাদা৷ তহঁতি মানুহ নহয়৷ আধুনিক কচাই তহঁতি! মিছা বদনামেৰে, অপমানেৰে শেষ কৰি দিলি এজন নিৰপৰাধী মানুহক৷ আজিৰ পৰা তই মৰি গ'লি আমাৰ বাবে..! - তাৰ মাক-বাপেকেও কান্দিছিল৷ নাকান্দিবনে আৰু! তেওঁলোকে দেৱতাৰ দৰে পূজিছিল সনাতন মাষ্টৰক৷ ভনীয়েকে ছাৰৰ যত্নতেই এল.পি. বৃত্তি পাইছিল৷ এম.ই. বৃত্তিৰ সময়ত ছাৰে বিনামূলীয়াকৈ টিউচন লৈছিল ভনীয়েকক৷ মেট্ৰিকত ভাল ৰিজাল্ট কৰি মাক-দেউতাকতকৈও আগতে ছাৰক মিঠাই খুৱাইছিল তাই৷ সিহে....!
  সিতো ছাৰৰ অনিষ্ট হোৱাটোও বিচৰা নাছিল! মাত্ৰ বিচাৰিছিল তেওঁ অলপ অপমানিত হোৱাটো৷ সদায়েই উচ্চ হৈ থকা শিৰ নত হোৱাটো৷ তাৰ সলনি কি হৈ গ’ল এইবোৰ! উঃ! তেওঁক ছাৰ বুলি ভবাৰ যোগ্য হয়নে সি!
 ঃ পৰশ দা! ইমান ফোন লগাই আছে আপোনাক বছে! বিজি আছিল নেকি? মোলৈ কৰিলে তেওঁ৷ ...হেঃহেঃ গমপালো দৰমহাৰ ছিক্ৰেটটো! - নিৰ্মলে ৰূমলৈ সোমাই আহি কলে৷
ঃ কিমান হ’ল নোসোধেনেকি? কি ভাবি আছে? - পৰশে শূন্য দৃষ্টিৰে চালে তালৈ৷
ঃ দহকৰ ঘৰৰ সংখ্যাটো বাৰু একেই আছে৷ এককৰ ঘৰত যোগ হৈছে৷ মই কৈ যাম, আপুনি যোগ কৰিব৷
ঃ ..... ৷
ঃ কওক এতিয়া, সাতে পাঁচে কিমান?

“এতিয়া কচোন পৰশ, সাতে পাঁচে কিমান? “- চেকনি এডাল হাতত লৈ সনাতন মাষ্টৰ আহি পৰশৰ চকুৰ আগত থিয় হ’লহি৷ ধোঁৱা-ধোঁৱা হৈ পৰা চকুহালেৰে ছাৰলৈ চাই পৰশৰ আজি চিঞৰি চিঞৰি কান্দি কান্দি ক’বলৈ মন গ’ল-
ঃ সাতে পাঁচে শূন্য ছাৰ! সাতে পাঁচে শূন্য!


©খুশবু হাজৰিকা